Đối với bố mẹ, việc một đứa con ra đời là một sự kiện đầy hạnh phúc. Thế nhưng điều này lại là một sự khó chịu đối với đứa con lớn trong gia đình. Vị trí quan trọng của đứa trẻ mới sinh chắc chắn sẽ gây ra phản ứng bực bội, khó chịu và khiến các bé lớn hơn có thái độ đối đầu với đứa em mới sinh của mình. Vì vậy, cha mẹ cần phải chuẩn bị cho trẻ sẵn sàng đón nhận người em của mình, xua tan sự lo lắng của trẻ và bé sẽ biết cách chia sẻ niềm vui với cha mẹ khi em bé ra đời. Làm Cách Nào xin có vài gợi ý theo từng giai đoạn như sau:
Thời kỳ mang thai
Trong suốt thời kỳ mang thai, bạn nên nói chuyện với trẻ, giải thích cho bé hiểu là gia đình sắp có thêm một thành viên nữa. Tất nhiên, việc trẻ hiểu được bao nhiêu còn tuỳ thuộc vào độ tuổi và sự phát triển của mỗi em. Có một số phụ huynh thích thông báo cho trẻ biết tin vui này ngay từ khi mới bắt đầu, trong khi đó thì những phụ huynh khác lại cẩn thận chờ mãi cho đến khi có thai được ba tháng rồi mới thông báo tin vui này.
Đừng quên để ý đến thái độ của trẻ. Nếu trẻ có thái độ quan tâm muốn hiểu biết thêm về trẻ sơ sinh, thì bạn nên lấy những hình ảnh cũ của trẻ cho trẻ xem lại, đọc sách cho trẻ nghe, hoặc ghé thăm bạn bè đang có con nhỏ để giúp trẻ chuẩn bị tâm lý, chờ đợi sự kiện đang đến gần. Thỉnh thoảng bé cũng thích sờ hoặc áp tai vào bụng mẹ xem em bé đạp. Hãy cho bé cùng bàn luận để đặt tên cho em. Có những em lại nghĩ rằng em bé sắp ra đời sẽ là một người bạn để cùng em chơi đùa, và trẻ sẽ thất vọng khi thấy em bé khi ra đời lại nằm ngủ li bì.
Nhiều em cứ nghĩ em bé nằm trong bụng mẹ mình, em bé làm mẹ nặng nhọc, làm mẹ mệt… cho nên chúng ta có nhiệm vụ phải giải thích cho rõ điều này. Tại lớp học này còn cho các em xem phim video về hình ảnh một người mẹ trước và sau khi sinh. Sau đó, lớp học sẽ chuyển sang cuộc sống thực với một bé sơ sinh: cách bồng em, thay tã và cho em bé ăn như thế nào.
Ngày sinh và bệnh viện
Vì không biết trước được mình sẽ sinh con vào lúc nào, cho nên các chuyên gia đề nghị bạn nên kiểm tra lại xem mấy đứa nhỏ con mình ở nhà có biết cách tự chăm sóc cho bản thân khi mẹ đi sinh em bé không.
Khi được hỏi là ai sẽ ở nhà với các cháu cái đêm mẹ đi sinh thì đa số các em đều trả lời là “ở với bố”. Tuy nhiên nếu được người thân hoặc hàng xóm qua ở với các em thì tốt hơn, nhất là đối với những em ban đêm hay giật mình thức giấc và khóc thét đòi bố mẹ.
Khi sinh em bé xong, bạn nên cho những trẻ làm anh hay chị đến bệnh viện thăm em nó càng sớm càng tốt, tốt nhất là khi không có những người khác ở đó. Khi vào thăm trẻ thường thích bồng em mình. Một số gia đình có truyền thống mang bánh sinh nhật, hoa và quà vào để chúc mừng em bé vừa ra đời và để giúp các em lớn hiểu được tại sao em bé lại có nhiều quà thế.
Bên cạnh việc vào bệnh viện để thăm và liên lạc với mẹ qua điện thoại, các chuyên gia còn đề nghị không nên thay đổi giờ giấc sinh hoạt của các em quá nhiều. Mặc dù có một số phụ huynh muốn cho con nghỉ học vài ngày khi mẹ đi sinh, nhưng các chuyên gia khuyên nên vẫn cho các em sinh hoạt đúng giờ giấc. Cũng thế, nếu bạn tính dọn phòng chuẩn bị cho em bé ở nhà, thì nên làm trước vài tuần trước khi đi sinh để hạn chế sự hiểu lần đáng tiếc đối với các em và để các em điều chỉnh cách sống của mình sao cho phù hợp với một thành viên mới trong nhà.
Ở nhà
Trẻ có thể giúp được em bé của mình tuỳ theo từng lứa tuổi và tuỳ sự phát triển của mình. Các em có thể gấp tã lại, đem cất đi, dỗ em, giúp mẹ tắm cho em, đẩy xe cho em đi chơi, đưa nôi, đùa, nói chuyện hoặc hát cho em nghe, và nói chung sẽ rất hãnh diện mỗi khi làm được điều gì đó cho em của mình. Mặt khác, nếu trẻ không muốn quan tâm đến em của mình, thì bạn đừng nên ép con mình làm điều đó. Dần dần trẻ sẽ nhận ra được trách nhiệm của mình và sẽ quan tâm đến em mình hơn.
Khi em bé đang ngủ, bạn nên dành thời gian để quan tâm nhiều hơn đối với những em lớn hơn. Đến giờ ngủ của bé nếu mẹ bận bịu với bé mới sinh thì bố hoặc người thân đến trò chuyện với trẻ để trẻ cảm thấy mình không bị bố mẹ bỏ rơi khi có em bé. Bạn cũng nên nhắc những người thân của mình nên quan tâm đến các em nhiều hơn thay cho bố mẹ.
Bố mẹ cũng nên thông cảm cho con mình, khi thấy con có những thái độ khác hơn bình thường trong vài tuần đầu khi có em như đái dầm, khóc lải nhải, hoặc thậm chí cứ khóc chứ không chịu nói chuyện. Trẻ cũng có thể hay nổi cáu, đòi bú mẹ hoặc đòi bình sữa bú để tạo sự chú ý của mẹ mình. Đây là một vấn đề bình thường, bé đang ganh tị với em mình, tốt nhất là bạn nên chiều con cho qua giai đoạn này, nhưng phải thường xuyên nhắc nhở con cái gì có thể làm được còn cái gì không thể làm được.
Khi mình yêu thương người một người nào đó thì tất nhiên mình cũng muốn người đó yêu thương mình. Nhưng nếu người đó lại yêu thương người khác thì dễ hiểu là chúng ta sẽ đau khổ và ghen tức như thế nào khi bị đẩy ra ngoài. Thế thì bạn sẽ phải chấp nhận một sự thật là đứa con hai tuổi của mình cũng sẽ có những cảm giác đau đớn và nó sẽ có những hành động hoặc thái độ để đối phó lại.
Sau khi em bé ra đời, sự quan tâm chăm sóc của bố mẹ sẽ giúp trẻ hiểu ra và tự điều chỉnh các hành vi của mình trong suốt quãng thời gian này. Do đó, dầu có khó chịu vì bị thai hành hoặc mệt mỏi thì bạn hãy tránh la mắng, to tiếng với trẻ trước và sau khi sinh nở. Có thể hoãn lại việc dạy trẻ đi bô hoặc cứ để cho con bú bình tiếp thay vì bắt nó bỏ.
Việc chăm sóc em bé mới sinh nhiều sẽ làm cho bạn sao lãng chăm sóc đứa con đầu lòng của mình, do đó trẻ sẽ cần phải có những mối quan hệ thân thiết khác, ví dụ như càng gần gũi với bố nhiều hơn thì có lẽ sẽ tốt hơn cho trẻ.
